oponer

Tomado del latín opponere, 'oponer', derivado de ponere, 'colocar'.
Nebrija (Lex1, 1492): *Oppono. is. opposui. por contraponer actiuum .iij.
Nebrija (Voc1, ca. 1495 y Voc2, 1513): Ø
  • 1
    verbo trans.
    Usar <una persona> [algo] contra [alguien o algo] para impedir o contrarrestar su acción.
    Relacions sinonímiques
    oposar;
    Exemples
    • «non pueda seyer apellado suplicado nj de nullidat o de otro vicio alguno | opuesto | e vos siades en pascifica possession del dito cens o trehudo. Empero» [A-Sástago-131:030 (1417)];
      Ampliar
    • «De·la qual no pueda seyer apellado supplicado o de nullidat cuentra aquella | oppuesto | antes sia sentencjalment judgado e determjnado de manera que vos ditos compradores e» [A-Sástago-206:040 (1457)];
      Ampliar
    • «mesmo ser contento y por esto no hauer menester amigo deseas saber. Aquesto es | opuesto | a Estilpon de Epicuro e aquellos que es visto el summo bien el» [C-EpistMorales-08r (1440-60)];
      Ampliar
    • «dubdo muy aduersos / si la verdat conosceys / de lo que les | opponeys | / por vuestros dichos perversos. § Fin. § Dando fin a la presente» [E-CancMontserrat-084v (1462-75)];
      Ampliar
    Distribució  A: 29; B: 1; D: 1;
  • 2
    verbo pron.
    Ser <una persona> contraria a [algo], actuando en consecuencia.
    Relacions sinonímiques
    oposar;
    Exemples
    • «encara et el procurador de·la dita senyora reyna dona Yolant qui se | opposo | en la dita causa de·la otra. Por quanto se es trobado» [A-Rentas2-135r (1417)];
      Ampliar
    • «pueda: el qual en el destierro siga: a·la muerte del qual me | oponga | e de. Aquesta que tu descriues: mercaderia es: no amistad» [C-EpistMorales-09r (1440-60)];
      Ampliar
    • «mas feruor este pecado de·los ydolatras que otro alguno. Tercio se | opone | a·la duracion de ydolatria y atento de·lo declarar y ver el» [D-ViajeTSanta-118r (1498)];
      Ampliar
    • «thoro queria ende entrar. abaxada la cabeça e alçados los cuernos. | opuso | se contra el. por que non entrasse alli. Lo qual visto» [E-Ysopete-089v (1489)];
      Ampliar
    Distribució  A: 4; B: 1; C: 1; D: 3;
Formes
opone (2), oponer (1), oponga (1), opornemos (1), opponer (4), opponeys (1), oppornemos (1), opposieron (1), opposo (1), oppuesta (1), oppuesto (13), opuestas (1), opuesto (11), opuso (1);
Variants formals
oponer (20), opponer (20);
1a. doc. DCECH: 1251 (CORDE: 1255)
1a. doc. DICCA-XV 1404
Freq. abs. 40
Freq. rel. 0,228/10.000
Família etimològica
PONERE: anteponer, aponer, apostar, apostura, appono -is -ere, apuesta, apuestamente, apuesto -a, componedor -ora, componer, composición, composta, compostura, compuestamente, compuesto -a, deponer, deposición, depositar, depositario -a, depósito, desapostar, descomponer, descompuesto -a, desponer, disponedor -ora, disponer, disposición, dispositio -onis, dispositorio -a, dispuesto -a, entreponer, exponedero -a, exponedor -ora, exponer, exposición, imponedero -a, imponer, imposición, impósito, incompuesto -a, indisposición, indispuesto -a, interponer, interposición, interpósito -a, oponer, oposición, opósito, pabordía, ponedero -a, ponedor -ora, poner, poniente, pono -is -ere, posición, positivamente, positivo -a, posponer, posta, postizo -a, postura, preboste, preponer, prepósito -a, presuponer, presupuesto, proponer, proposición, propósito, propuesto, puesta, puesto -a, reponer, reposición, repostero -a, sobreponer, sobrepuesto, suponer, supósito, trasponer, traspostar;