quince

Del latín QUINDECIM, compuesto de QUINQUE, 'cinco', y DECEM, 'diez'.
Nebrija (Lex1, 1492): Quindecim in plurali. por quinze. Quindeni. ae. a. por cada quinze.
Nebrija (Voc1, ca. 1495 y Voc2, 1513): Quinze numero. numerus quindenarius. Quinze en numero. quindecim. Quinze mil en numero. quindecim mille. Quinze millares. quindecim millia. Quinze cuentos. centies quinquagiens. centum. mille. Quinze mil cuentos. centies quinquagiens milies. centum. mille. Quinze en orden. quindecimus .a .um. Quinze en orden. quintusdecimus .a .um. Quinze mil en orden. quindecies milesimus. Quinze cada uno. quindeni .ae .a. Quinze mil cada uno. quindeni milleni. Quinze cuentos cada uno. centies quinquagiens. centeni. milleni. Quinze vezes adverbio. quindecies. Quinze mil vezes. quindecies milies. Quinze tanto. quindecuplus .a .um.
  • 1
    num.
    Diez más cinco.
    Exemples
    • «y veer en·el dito processo costa a·la dita aljama cient y | quinze | florines que montan a precio de nueve sueldos seys dineros por florin mil» [A-Aljamía-04-01 (1400)];
      Ampliar
    • «es dicha allj fago e dio entrada Eucljdes continuase a conpljmjento de·los | quinze | libros e en·la musica que non eran nonbradas las perlaçiones njn las» [B-ArteCisoria-007v (1423)];
      Ampliar
    • «que marauilla si da a·los otros licencia de quatro si el touo | quinze | mujeres veladas mancebas y sieruas sin alguna cuenta las quales tenia todas encerradas» [D-ViajeTSanta-108v (1498)];
      Ampliar
    • «puso en aquella valsa fasta los muslos. Este sandio como estuviesse ende | quinze | dias fue reduzido en su sentido e sanidad. e assi començo rogar» [E-Ysopete-114r (1489)];
      Ampliar
    Distribució  A: 80; B: 10; C: 11; D: 8;
  • 2
    num.
    Que en una serie le preceden otros catorce.
    Variants lèxiques
    quinceno -a;
    Exemples
    • «Valencia dius nuestro siello secreto a .iiij. dias de abril del anyo .mº.ccccº. | quinze | . Rex Ferdinandus. § Dominus rex mandauit mihi. § Paulo Nicholai. § Al amado consellero nuestro mossen Ramon» [A-Cancillería-2389:058r (1415)];
      Ampliar
    • «Que en el anyo de·la natiuidat de nuestro senyor mil quatrozientos e | quinze | a vintinueu dias del mes de junio en la ciudat de» [A-Rentas2-003v (1417)];
      Ampliar
    • «junjo del anyo de·la natiujdat de nuestro senyor Jhesu Christo mil quatrozientos e | qujnze | primero vinjent e d·allj adelant en·cadaun anyo a·todos tiempos» [A-Sástago-126:030 (1414)];
      Ampliar
    • «entonce el año del nascimiento del soberano principe Cristo en ocho cientos y | quinze | . otros cuentan veynte y dos. § Del quarto rey de Sobrarbre.» [D-CronAragón-014v (1499)];
      Ampliar
    Distribució  A: 5; C: 2;
Formes
quince (4), quinze (98), quinze· (1), qujnce (5), qujnze (8);
Variants formals
quince (9), quinze (107);
1a. doc. DCECH: 1140 (CORDE: 1140)
1a. doc. DICCA-XV 1400
Freq. abs. 116
Freq. rel. 0,661/10.000
Família etimològica
QUINQUE: cincientos -as, cinco, cincuagésima, cincuenta, cincuenteno -a, cincuentino, cinqueno -a, decimusquintus -a -um, pentámetro, quince, quinceno -a, quindecimus -a -um, quingentario -a, quingentesimus -a -um, quinientos -as, quinquagesimus -a -um, quintamente, quintana, quintería, quintilis -is, quinto -a, quintodécimo -a, quintus -a -um, quintusdecimus -a -um, veinticinco, vintecinqueno -a;
DECEM: catorce, catorceno -a, cuartodécimo -a, deán, deanazgo, deca, década, decania, decapoleo -a, deceno -a, décima, décimo -a, decimus -a -um, decimusnonus -a -um, decimusoctavus -a -um, decimusquartus -a -um, decimusquintus -a -um, decimusseptimus -a -um, decimussextus -a -um, decurión, dezigüeito, dezigüiteno -a, dezinueu, diciembre, diecinoveno -a, diecinueve, dieciocheno -a, dieciocho, dieciséis, dieciseiseno -a, dieciseteno -a, diecisiete, diez, diezma, diezmero -a, diezmo, dinerada, dineral, dinero, doce, docena, doceno -a, once, oncenera, onceno -a, quince, quinceno -a, quindecimus -a -um, quintodécimo -a, quintusdecimus -a -um, rediezmo, setze, setzeno -a, sextusdecimus -a -um, terdecimus -a -um, trece, treceno -a, undécimo -a, undecimus -a -um;