cuesta

Del latín COSTAM, 'costilla, costado'.
Nebrija (Lex1, 1492): Accliuis. e. por cosa cuesta arriba. Accliuitas. atis. por la cuesta. Aueho. is. por traer a cuestas de lugar actiuum .i. Baiulo. as. por llevar o traer a cuestas actiuum .i. Baiulus. i. por el bastage que lleva cargo a cuestas. Cliuosus. a. um. por lleno de cuestas. Cliuus. i. por la cuesta de cerro. Decliuis. e. por cosa cuesta aiuso. Deueho. is. por sacar a cuestas de lugar actiuum .i. Dossuarius. a. um. por lo que lleva a cuestas. Gero. is. gessi. por traer a cuestas actiuum .i. Gerula. ae. por la que assi lleva a cuestas. Gesto. as. aui. por traer a cuestas actiuum .i. Porto. as. por traer o llevar a cuestas actiuum .i. Pronus. a. um. por cosa cuesta aiuso. Tergum. i. por las espaldas o cuestas. Ueho. is. uexi. por llevar a cuestas.
Nebrija (Voc1, ca. 1495): Cuesta arriba cosa. accliuis .e. accliuus. Cuesta arriba enriscada. arduus .a .um. Cuesta abaxo cosa. decliuis .e. decliuus. Cuesta abaxo cosa. pronus .a .um. Cuestas por encima. dorsum .i.
Nebrija (Voc1, ca. 1495): Cuesta arriba cosa. accliuis .e. accliuus .a .um. Cuesta arriba enriscada cosa. arduus .a .um. Cuesta abaxo cosa. decliuis .e. decliuus .a .um. Cuesta abaxo cosa. pronus .a .um. 
  • 1
    sust. fem.
    Terreno que tiene una fuerte inclinación.
    Relacions sinonímiques
    pendiente, riba;
    Variants lèxiques
    costera, recuesto;
    Exemples
    • «e solares e tierras e huertas e prados e exidos e aruoles e | costas | sobredichas e deslindadas para que vos mesmo o quien vos quisierdes las podades» [A-Sástago-157:001 (1432)];
      Ampliar
    • «otra. lo mismo se faze por el correr mucho de furia la | cuesta | ayuso o por dura carrera o quando echa entre dos piedras o palos» [B-Albeytería-033v (1499)];
      Ampliar
    • «hun campo y valle de muchas sierras torneado porque en su llaneza y | cuestas | y cunbres de·las sierras pudiesen mjrar las gentes que mas posible fuese» [E-TriunfoAmor-037v (1475)];
      Ampliar
    • «con·las manos e con·los dientes e con menor trabajo subio la | cuesta | . e assi en·el meson antes que los otros fue rescebido.» [E-Ysopete-006r (1489)];
      Ampliar
    Distribució  A: 1; B: 8; D: 6;
  • 2
    sust. fem.
    Parte posterior y superior del tronco humano.
    Exemples
    • «de mal entendimiento. flaco y de poco trabajo y perezoso. § Las | cuestas | grandes y gordas. significan hombre rezio de gruesso nudrimento. vano tardio» [B-Fisonomía-061r (1494)];
      Ampliar
    • «abrir los fundamientos para obrar la dicha casa y dende saco sobre sus | cuestas | .xij. canastos llenos de tierra. y assi hazia mayor el imperio quando» [D-TratRoma-027r (1498)];
      Ampliar
    • «a culpa y a pena como si agora naciesedes tornad y sobre mis | cuestas | tomo el yerro de vuestra verguença y la culpa d·este peccado.» [E-TriunfoAmor-065v (1475)];
      Ampliar
    • «como llegasse a vna cuesta Ysopo. quito se la carga de·las | cuestas | e puso la en tierra e tomo el canasto con·las manos e» [E-Ysopete-005v (1489)];
      Ampliar
    Distribució  B: 5; C: 5; D: 2;
  • 3
    sust. fem.
    Parte posterior o revés de una cosa.
    Exemples
    • «cuero es temprado. y propiamente es piel la que esta en·la | cuesta | de·la mano. La complexion de·los neruios se diuersifica mucho.» [B-Fisonomía-053r (1494)];
      Ampliar
    Distribució  B: 1;
  • loc. adv.
    A cuestas. Sobre los hombros y las espaldas.
    Exemples
    • «fasta que cansado a·la postre de tanto matar y de leuar | a·cuestas | tantas sobras y demasias de moros y cristianos siempre firiendo y cortando cabeças» [D-CronAragón-029v (1499)];
      Ampliar
    • «cruel Nero. y quando vido assi a Jhesu con la cruz | a·cuestas | dixo aquestas palabras dichas. domine quo vadis. que quieren dezir señor» [D-TratRoma-033r (1498)];
      Ampliar
    • «al monesterio d·este santo .x. sacos de legumbres que sus criados | a cuestas | trahian: e esta fue la causa que venia a Paphuncio. E aquel como » [D-Vida-019r (1488)];
      Ampliar
    • «pongamos lo por costumbre. e assi el Ysopo toma su pan | a cuestas | . e andaua mas que los otros esclauos. los quales mirando lo» [E-Ysopete-005v (1489)];
      Ampliar
    Distribució  C: 9; D: 12;
Formes
costas (1), cuesta (10), cuestas (36), questa (2);
Variants formals
costa (1), cuesta (46), questa (2);
1a. doc. DCECH: 972 (CORDE: 949)
1a. doc. DICCA-XV 1400-60
Freq. abs. 49
Freq. rel. 0,279/10.000
Família etimològica
COSTA: acostado -a, acostamiento, acostar, acuesto, costa2, costado, costal, costanera, costera, costero -a, costilla, cuesta, encostar, recuesto;