Del latín FINIRE, 'limitar, acabar', derivado de FINIS.
Nebrija Ø
-
-
1
-
verbo intrans.
-
Llegar <una cosa> a su término.
- Relacions sinonímiques
-
morir;
- Variants lèxiques
-
fenecer, finar;
-
Exemples
-
«los tengays presos e bien guardados fasta en tanto que la causa | sea finida | e hayays de nos otro mandamiento en contrario. Car considerando las susodichas» [A-Cancillería-3337:071v (1461)];
-
«recibe la dita senyora reyna durant la assignacion de su cambra. Et | finida | la assignacion de·la dita cambra fueron aplicados et incorporados en el dito» [A-Rentas2-137r (1417)];
-
«Salamon dize. avn tu no deues responder fasta que la demanda | sea finida | . qu·el mesmo dize. quien responde antes que ha oydo.» [C-TratRetórica-292v (1470)];
-
«punida en·el infierno con pena infinita e no por mudamiento de cosa | finida | : mas porque es deudor de pena infinita pues no paga la pena finita» [C-SumaConfesión-025r (1492)];
-
«mi coraçon tanto dolor que podria ser que ante que acabasse de contar | finiesse | mi vida. E como la muger casta la rogasse mas afincadamente.» [E-Ysopete-108r (1489)];
-
Distribució
A: 40; B: 1; C: 3; E: 4;
-
-
2
-
verbo trans.
-
Llevar <una persona, un animal o una cosa> [algo] a su término.
- Variants lèxiques
-
fenecer, finar;
-
Exemples
-
«E assimesmo queremos e expressament consentjmos que podades lleuar tractar emparar e | finir | a todo proueyto vuestro e de·los vuestros el dito pleyto question embargo» [A-Sástago-156:120 (1432)];
-
«ellos sera començado por·el otro o otros d·ellos pueda seyer mediado | finjdo | e determjnado. A·saber es a comparescer por nosotros e en nombres» [A-Sástago-192:220 (1450)];
-
«començada otra o otras ne podays començar e cada·huna de aquellas mediar | finir | e determinar sines reffusion alguna de expensas. E renuncio por las antedichas» [A-Sástago-250:030 (1487)];
-
«drecho e·obseruança del regno contenientes que do el judicio començado deue seyer | finido | . A·los quales de cierta sciencia e·por special pacto renunciamos de» [A-Sástago-259:060 (1496)];
-
«escometiendo lo, diziendo que salljesse, respuso si cobdicias la muerte, con lazo puedes | finjr | tu vida. E como avn perseuerasse, puso le al delante vn rufian de» [B-ArteCaballería-139r (1430-60)];
-
Distribució
A: 18; B: 1;
-
-
3
-
verbo intrans.
-
Llegar <un ser vivo> al término de su vida.
- Relacions sinonímiques
-
acabar, concluir, fallecer, morir, perecer, perir, traspasar;
- Variants lèxiques
-
fenecer, finar;
-
Distribució
A: 1;
Formes
fine (7), finida (18), finidas (1), finido (9), finidos (9), finieron (1), finiesse (1), finir (3), finjda (3), finjdo (4), finjdos (4), finjo (1), finjr (1), fino (1), fue finido (1), sea finida (2), sea finjdo (1), sia finida (1);
Variants formals
finir (68);
1a. doc. DCECH:
1250 (CORDE: 1250)
1a. doc. DICCA-XV
1400-60
Freq. abs.
68
Freq. rel.
0,304/10.000
Família etimològica
FINIS: afinar, afinidad, confín, confinar, confinio, definición, definimiento, definir, definitivamente, definitivo -a, fenecedor -ora, fenecer, fin, finable, finablemente, finado -a, final, finalmente, finamiento, finar, fineza, finida, finio -is -ire, finiquito, finir, finito -a, fino -a, fins, finto, infinidad, infinitamente, infinito -a, prefinir;